در ابتدای جلسه ، فریدون درویش‌زاده مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران در گزارش خود به اعضای شورای شهر ضمن اعلام اینکه 5 درصد از 65 هزار هکتار بافت فرسوده کل کشور به تهران اختصاص دارد (3 هزار و 268هکتار) گفت: 11 درصد واحدهای مسکونی تهران معادل 260 هزار واحد فرسوده است که حداقل یک و نیم میلیون نفر از جمعیت تهران در اینگونه بافت‌های خطرناک زندگی می‌کنند.
به گفته درویش‌زاده، این رقم غیراز 14 هزار هکتار بافت ناپایداری است که با 600 هزار خانه و 2میلیون متر مربع مساحت جان و مال شهروندان تهرانی را در هنگام وقوع حوادث غیرمترقبه نظیر زلزله تهدید می‌کند.وی افزود: درحالی‌که طی سه چهار سال گذشته 7درصد بافت فرسوده کل کشور نوسازی شده، این رقم در تهران 15 درصد است که نه تنها در مقایسه با کل کشور دو برابر افزایش نشان می‌دهد بلکه نشان‌دهنده آن است که 40 درصد نوسازی بافت‌های فرسوده کشور در تهران اتفاق افتاده است.
درویش‌زاده اظهار داشت: 450 هزار واحد مسکونی ظرف 10 سال آینده باید در شهر تهران مورد نوسازی قرار گیرد که این رقم به معنی نوسازی سالانه 45 هزار واحد مسکونی است.
بدون درنظر گرفتن زمین از نظر درویش‌زاده باید سالانه 3600 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری برای تملک زمین و آزاد‌سازی زیر ساخت‌های شهری هزینه شود.وی با انتقاد از میزان اعتباراتی که در 3 سال گذشته به سازمان نوسازی اختصاص یافته است، گفت: در این سه سال جمعا 32 میلیارد تومان به سازمانی اختصاص یافت که متولی مدیریت بافت فرسوده در شهر تهران است، به همین دلیل به این نتیجه رسیدیم که باید تغییر رفتار داده و به‌گونه‌ای عمل کنیم که مردم خودشان کار نوسازی بافت‌های فرسوده را عهده دار شوند.
تلاش برای جلب اعتماد مردم، توانمند‌سازی آنها، فراهم کردن بسترهای حمایتی، ارائه پروانه رایگان، تامین وام بانکی، تهیه ودیعه مسکن و پیگیری تجمیع اسناد در اداره ثبت از جمله اقداماتی است که به گفته درویش‌زاده از سوی سازمان نوسازی صورت گرفته است.وی همچنین از جهش بی‌سابقه در امر نوسازی بافت‌های فرسوده سخن گفت و اظهار داشت: در سال 89 هم از نظر تعداد پروانه صادره، مساحت پروانه و تعداد واحدهای مسکونی دو برابر سال قبل رشد داشتیم.
از دیگر بخش‌های گزارش درویش‌زاده به شورای شهر تهران شامل خبر تفاهمنامه سازمان نوسازی شهر تهران با وزارت مسکن بر سر اجازه دریافت 50 هزار وام و 6 هزار ودیعه مسکن، عمل به تعهد طرح خانه به خانه به میزان بیش از 1600واحد تا پایان خرداد ماه امسال، اتمام عملیات نوسازی ناحیه امام علی (ره) در قالب 8 پروژه با وسعت بیش از 8 هکتار شامل 850 واحد مسکونی و 1500 واحد تجاری، اداری و خدماتی در پایان سال 91و توزیع 700 میلیارد ریال اوراق مشارکت در سال‌جاری بود که قرار است در مناطق 16، 13، 12، 4و 20 صرف تملک 16 هکتار زمین به وسعت 688 هزار متر مربع به‌منظور نوسازی شود.
بنا براین گزارش، دیروز پس از پایان گزارش مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران چند تن از اعضای شورای اسلامی شهر تهران ازجمله حسن بیادی نایب رئیس، خسرو دانشجو سخنگوی شورای شهر، حمزه شکیب رئیس کمیسیون عمران، پروین احمدی‌نژاد عضو کمیسیون برنامه وبودجه و رسول خادم رئیس کمیسیون برنامه وبودجه شورای شهر به طرح انتقاداتی از سازمان نوسازی شهر تهران پرداختند.
دانشجو از مدیرعامل سازمان نوسازی پرسید که چرا در گزارش وی در مورد چرایی تاسیس 22 شرکت در مناطق 22گانه که از مدت‌ها پیش مورد نظر شورای اسلامی شهر تهران بوده صحبتی نشد؟ دیگر سؤالات سخنگوی شورا به مشخص‌شدن هویت صاحبان این شرکت‌ها و نحوه توزیع سود حاصل از این شرکت‌ها اختصاص داشت. وی درعین حال از تغییر رویکرد سازمان نوسازی به سمت نوسازی مردمی و کاهش تصدیگری مدیریت شهری در این باره اظهار خوشحالی کرد.
سؤال حمزه شکیب نیز به این موضوع اختصاص داشت که با توجه به آمار مطروحه در گزارش سازمان نوسازی چقدر می‌توان ادعا کرد که پیشرفت‌های صورت گرفته در امر نوسازی به خروج تهران از فرسودگی بافت‌هایش منجر شده است؟شکیب در عین حال بر لزوم اجرای دقیق ضوابط شهرسازی در طرح‌های نوسازی تاکید کرد و گفت: هنگام ساخت و ساز در بافت‌های فرسوده نباید حجم ساخت و سازهای تجاری و اداری بیش از سهم کاربری‌های مسکونی باشد. این درحالی است که بعضا مشاهده حجم تجاری‌ها از کاربری‌های مسکونی بیشتر است.
پروین احمدی‌نژاد دیگر عضو شورای شهر در این‌باره اظهار داشت: بهتر بود گزارش نظارتی کمیسیون عمران و برنامه و بودجه نیز به اطلاع اعضای شورای شهر می‌رسید تا دوستان شورا بتوانند در کنار گزارشی که از سوی سازمان نوسازی ارائه شد به‌طور دقیق‌تر و منصفانه‌تری قضاوت کنند. براساس اظهارات پروین احمدی‌نژاد نه‌تنها شرکت‌های 22 گانه‌ای که ازسوی سازمان نوسازی در مناطق و درون بافت‌های فرسوده مستقر شده‌اند غیرقانونی‌اند، بلکه می‌بایست دست‌کم 6 ماه پیش به درخواست شورای شهر منحل می‌شدند. سهامداران این شرکت‌ها براساس گزارش‌های مردمی از منابع مالی، امتیازات و تسهیلات ارائه‌شده در حوزه نوسازی بافت‌های فرسوده به شکل انحصاری به نفع منافع شخصی‌شان استفاده می‌کنند.
و اما رسول خادم رئیس کمیسیون برنامه و بودجه در اظهارات خود مصرانه خواستار انحلال سازمان نوسازی شد.وی گفت: سازمان نوسازی، سازمانی بی‌یال و دم و اشکم است که نه تنها منابع مالی لازم را در اختیار ندارد بلکه کارهای زیرساختی‌اش را شهرداری، کارهای اجرایی‌اش را مناطق و جلب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برای مشارکت در طرح‌هایش را نیز سازمان سرمایه‌گذاری و جلب مشارکت‌ها به انجام می‌رساند بنابراین هیچ توجیهی برای حضور این مجموعه در شهرداری تهران وجود ندارد.
و اما مرتضی طلایی رئیس کمیسیون فرهنگی، معصومه ابتکار رئیس کمیته محیط‌زیست، علیرضا دبیر عضو هیات رئیسه و محمد علی نجفی عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر و احمد مسجد جامعی عضو کمیسیون فرهنگی از دیگر اعضای شورای شهر تهران بودند که نسبت به گزارش ارائه شده از سوی سازمان نوسازی مواضع خوش‌بینانه‌تری داشتند.طلایی ضمن استقبال از تغییر مدل مدیریتی سازمان نوسازی از تصدیگری به سمت برون‌سپاری و جلب مشارکت مردم گفت: از آنجایی که حل معضل بافت فرسوده شهر تهران زمان زیادی به‌طول خواهد انجامید ما نیازمند هم‌اندیشی برای اتخاذ راهبردها و سیاست‌های سرعت بخشیدن به نوسازی بافت‌های فرسوده در قالب جلب مشارکت مردم و سایر دستگاه‌های مرتبط به‌صورت جهادی هستیم. طلایی درعین حال خواستار اتخاذ سیاست‌های یکسان در امر نوسازی بافت‌های فرسوده شد و گفت: سیاست‌های تعریف‌شده برای بافت‌های فرسوده دارای اشکال است؛ مثلا دیده‌شده در طرح پهنه‌بندی یک طرف خیابان مشمول تسهیلات بافت فرسوده شده و طرف دیگر نه، که باید این رویکرد اصلاح شود.
معصومه ابتکار اما معتقد به ارجحیت توجیهات عدالت‌محوری و مقاوم‌سازی در بافت‌های فرسوده نسبت به توجیهات اقتصادی بود و گفت: باید در شورای شهر به شکل ریشه‌ای مشکلات سازمان نوسازی بررسی و مشخص شود مشکلات از کجاست و راه‌حل آنها چیست؟وی درعین حال برلزوم ادامه کار سازمان نوسازی به‌ویژه در بخش سیاستگذاری در حوزه بافت فرسوده تاکید کرد.
علیرضا دبیر دیگر عضو شورای شهر نیز با ابراز خوشحالی بابت ارائه یک گزارش خوب در حوزه نوسازی بافت فرسوده گفت: انصافا از این گزارش اقناع شدم و معتقدم سازمان نوسازی در بخش تغییر رویکرد خود به سمت جلب و جذب مشارکت‌های مردمی بسیار خوب عمل کرده است.
بنابراین گزارش، از آنجایی که موضوع بافت فرسوده برای اعضای شورای شهر تهران از اهمیت بالایی برخوردار است نه‌تنها اعضا با صبر و حوصله و دقت گزارش طولانی مدیرعامل سازمان نوسازی را پیگیری کردند بلکه تقریبا تمام اعضای شورای شهر در باره آن به اظهارنظر، طرح سؤال و پیشنهاد پرداختند. در همین باره محمد علی نجفی اظهار داشت: واقعیت این است که در تهران با مشکل بسیار بزرگی به نام بافت فرسوده مواجه هستیم و حل آن در کوتاه‌مدت غیرممکن است.وی خواستار ارتقای برنامه‌ها، سیاست‌ها و روش‌های مدیریت شهری در طول زمان و تامین منابع لازم از روش‌های دیگر شد.
برداشت نجفی از گزارش عملکرد سازمان نوسازی مثبت بود و گفت: وقتی در عرض یک‌سال تعداد پروانه‌های مسکونی از 11 به 22 هزار واحد رسیده و امسال نیز نوسازی 30 هزار واحد در دستور کار قرار دارد یا وقتی که از کاهش تصدیگری و تبدیل این سازمان به ستاد نظارتی و هماهنگی می‌شنوم به‌نظرم این حرکات همه مثبت است و نباید آنها را نفی کرد.وی حتی با استناد به گفته وزیر مسکن، عملکرد شهرداری در نوسازی بافت فرسوده در شهر تهران را بهترین در کشور و کاملا قابل دفاع دانست.
احمد مسجدجامعی خواستار تشکیل یک گروه فکری شد تا بحث نوسازی بافت فرسوده را به‌صورت تخصصی از منظر فرهنگی و اجتماعی نیز تقویت کند زیرا از نظر این عضو شورای شهر نوسازی بافت فرسوده تنها فیزیکی نیست و موضوعات انسانی و مباحث اجتماعی و فرهنگی به اندازه‌ای در این قضیه نقش داردکه منجر به پیچیدگی نوسازی بافت‌های فرسوده است. در جلساتی از این دست معمولا این مهدی چمران رئیس شورای اسلامی شهر تهران است که به‌عنوان آخرین نفر سعی در جمع‌بندی اظهارات دارد.
به همین مناسبت رئیس شورای اسلامی شهر تهران با اعلام ختم جلسه‌ای که بیش از وقت قانونی را به‌خود اختصاص داده بود، گفت: این موضوع در جلسات بعدی پیگیری خواهد شد.
چمران خواستار دقت مسئولان شهرسازی در طراحی و اجرای پروژه‌های نوسازی بافت فرسوده شد و تاکیدکرد: باید براساس طرح جامع و تفصیلی بدون هیچ کم وکاست عمل شود.
وی همچنین با تاکید براینکه در برنامه نوسازی بافت فرسوده مدیریت شهری به هیچ عنوان بحث درآمد‌زایی را دنبال نمی‌کند، گفت: مطمئنا نوسازی بافت‌های فرسوده شهر تهران از عهده یک شخص یا نهاد خارج است و نیازمند همکاری همه دستگاه‌های ذیربط هستیم.
رشد 6 برابری نوسازی در بافت‌های فرسوده جنوب شهر
مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران در گزارش دیروز خود از رونق سیاست تجمیع پلاک‌ها در بافت‌های فرسوده خبر داد و گفت: در 6هزار پلاک فرسوده تجمیع حتی تا 17 واحد اتفاق افتاده است، در سا ل 87حجم عملیات تجمیع در بافت فرسوده 2 درصد کل نوسازی بود که این رقم در سال 88 به 13 درصد و در سال گذشته با دوبرابر افزایش به 26 درصد رسید. وی همچنین اظهار داشت: تا سال گذشته نوسازی بافت فرسوده در شهر تهران تقریبا صفر بود. به‌عنوان مثال در محلات جنوبی شهر نظیر بلور‌سازی، دستغیب، اتابک و نعمت‌آباد میانگین نوسازی سالانه 6 درصد بود اما در سال گذشته نوسازی در این محلات حداقل 6 برابر رشد را نشان می‌دهد. درویش‌زاده از برنامه ساخت 30 هزار واحد مسکونی و تحقق 12 هزار مورد تجمیع در سال‌جاری سخن گفت که عرصه درنظر گرفته‌شده برای این مهم 90 هکتار است و بدون توانمند‌سازی مردم، ارائه تسهیلات و جلب همکاری دست‌کم 1300 سازنده بخش خصوصی ممکن نیست.
